Hatırlanacağı üzere, yaklaşık bir yıllık süreç içerisinde inşaat sektörüne yönelik olarak KDV, damga vergisi ve tapu harçları yönünden çok sayıda teşvik edici düzenleme yapıldı: Net alanı 150 m2'nin üzerindeki konutlarda KDV oranının 30.09.2017 tarihine kadar % 18'den % 8'e indirilmesi, tapu harçlarının yine 30.09.2017 tarihine kadar geçici olarak 1/4 oranında indirilmesi, inşaat sektörün yönelik çok sayıda sözleşmede damga vergisi oranının sıfıra indirilmesi, yabancılara ve gurbetçilere konut veya iş yeri teslimlerinin KDV'den istisna tutulması gibi.
Bu indirim ve vergisel teşvikler inşaat sektörünü (alt sektörler dahil) olduğu kadar, sektörde üretilen başta konut ve iş yeri olmak üzere taşınmazların alıcılarını da memnun etti.
İnşaat Sektörüne İki Müjde De Danıştay'dan Geldi
İnşaat sektöründe Hükümetimizin yaptığı söz konusu düzenlemeler nedeniyle olumlu bir hava yaşanırken, bunlara ilave olarak sektöre iki müjde de Danıştay'dan geldi. Danıştay sektörü yakından ilgilendiren ihtilaflı iki önemli konuya sektör lehine son noktayı koydu.
Danıştay, 02.03.2017 tarihli ve E.2014/4835, K.2017/2170 sayılı Kararı ile;
1) Sektörü çok yakından ilgilendiren ve yaklaşık 3 yıldan bu yana süregelen tartışmalı bir konuyu kalıcı bir şekilde çözüme kavuşturdu, konutların net alan hesabı ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı ile yaşanan problemi sektör lehine karara bağladı, Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan KDV Genel Uygulama Tebliği'nin net alan hesabı ile ilgili bölümünü esastan görüşerek iptal etti.
2) Ayrıca, inşaat sektörünün KDV iade tutarını sınırlandıran ve KDV Genel Uygulama Tebliği'nde yer alan "bir arada bulunan konutların ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanı gibi alanlara ilişkin konutun yapımı için zorunlu olmayan harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV'lerin iade edilmeyeceğine" yönelik açıklamayı da iptal etti.
Danıştay'ın İptal Kararı Ne Anlama Geliyor? Bu Karar İnşaat Sektörünü Nasıl ve Ne Yönde Etkileyecek?
Danıştay'ın söz konusu kararı, son 3 yıldır sektörde yaşanan iki önemli sıkıntıyı ortadan kaldırdı, yaşanan tereddütleri giderdi ve ihtilafları da çözdü.
1) Konutların Net Alan Hesabı Artık KDV Genel Uygulama Tebliğine Göre Değil, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine Göre Yapılacak
Danıştay'ın bu kararına göre, KDV uygulamaları bakımından konutların net alan hesabı artık KDV Genel Uygulama Tebliğine göre değil, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine göre yapılacaktır.
Dolayısıyla, KDV Tebliği'nin yürürlüğe girdiği 1/5/2014 tarihinden sonra teslim edilen veya edilecek olan konutlarda;
- Açık çıkmalar, balkonlar, zemin, çatı ve kat terasları, kat ve çatı bahçeleri gibi en az bir cephesi açık olan mekânlar ile aynı katta veya farklı katta olup bağımsız bölümün eklentisi olan mekânlar (depo ve kömürlük gibi), otoparklar ile ortak alanlar,
- Genel giriş, merdiven, sahanlıklar ve asansör boşlukları,
- Fransız balkonlar ve teraslar
150 m2'lik net alanın hesabına dahil edilmeyecek, net alan bunlar dikkate alınmadan hesaplanacaktır.
Maliye Bakanlığı, bu konuda daha önce 16.12.2016 tarihli ve 84958988-130(5473-174)-E.E.135489 sayılı KDV Genel Yazısı yayınlayarak,
"Danıştay Dördüncü Dairesinin 10.12.2014 tarih ve Esas No: 2014/4835 sayılı Kararı ile KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/B-2.1.3) bölümünün yürütmesi durdurulduğundan ve bu Karar dava konusu işlemin yürütülebilirliğini tesis edildiği tarihten itibaren askıya aldığından, KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/B-2.1.3) bölümünün tesis edildiği 1.5.2014 tarihinden sonraki teslimlerde Tebliğ hükümlerinin dikkate alınması mümkün değildir. Dolayısıyla, 1.5.2014 tarihinden sonra yapılan konut teslimlerinde konutun net alanının tespitinde Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir."
şeklinde açıklama yapmış ve bu konuda uygulama birliği sağlayarak, farklı uygulamaların önüne geçmişti. Artık, bu konu Danıştay tarafından esastan da karara bağlandığından, Maliye Bakanlığı'nın konutların net alan hesabının Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine göre yapılması konusundaki bir düzenlemeyi KDV Genel Uygulama Tebliği'ne ilave etmesi uygun olacaktır.
2) Danıştay, Binaların Sosyal Donatılarının KDV'sinin de İadesine Hükmetti. Konutların Ortak Kullanımına Ait Çocuk Parkı, Çim Alanı, Havuz, Spor Alanları İle İlgili Yüklenilen KDV'ler de Artık İade Edilebilecek
KDV Genel Uygulama Tebliği'nde; bir arada bulunan konutların ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanı gibi alanlara ilişkin konutun yapımı için zorunlu olmayan harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV'lerin iade edilmeyeceğiaçıklanmıştı.
Danıştay ise, sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere sayılan çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanı gibi alanların Anayasa'nın 2. maddesinde devletin niteliklerinden biri olarak ifade edilen sosyal hukuk devleti ilkesi gereği sosyal ihtiyaçlardan olduğunu, bu nedenle bir arada bulunan konutların ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanı gibi alanlara ilişkin harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV'nin de iade edilmesi gerektiğini belirterek, Tebliğde yer alan aksi yöndeki düzenlemenin iptaline karar verdi.
Bu iptal ise, hem ileriye hem de geriye dönük olarak İnşaat Sektörüne ilave KDV iadesi alma hakkı kazandırdı.
Danıştay'ın iptal kararı sonrasında, konutların ortak kullanımına ait olan sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, çim ekimi, spor alanı ile ilgili olarak yüklenilen KDV'lerin de artık iadesi istenebilecek. Ayrıca, Tebliğ iptali, 1/5/2014 tarihinden itibaren hüküm ifade ettiğinden, sosyal ve kültürel ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenmiş söz konusu alanlar nedeniyle yüklenildiği halde, Tebliğin iptal edilen bölümündeki düzenleme nedeniyle iadesi talep edilmeyen KDV'ler de, geriye dönük olarak talep edilebilecektir.
Danıştay'ın iptal kararı ile sonuçlanan bu ihtilaf, Maliye Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın birbirine zıt iki farklı “net alan” tanımından (hesabından) kaynaklanmıştır. İptal kararı, Maliye Bakanlığı'nın başka kurum ve kuruluşların görev alanına giren teknik konularda bu kurum ve kuruluşların görüş ve düzenlemelerini dikkate almadan düzenleme yapmaması gerektiği gerçeğini de ortaya koymuştur. Konutların net alan hesabı teknik bir konu olup, bu husustaki yetki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda bulunmaktadır.
Burada Maliye Bakanlığı'nın hakkını da teslim etmek gerekir. Bakanlık, konut tesliminde uygulanacak KDV oranı ve konut teslimlerinden doğan KDV iadelerinde net alan hesabından kaynaklanan sorunları çözmek için Danıştay'ın esastan vereceği kararı beklemeden, konutların net alan hesabının Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine göre yapılması gerektiği konusunda bir Genel Yazı yayımlayarak, tüm teşkilatına yazılı talimat vermiştir. Süreç içerisinde çözümcül bir yaklaşımda bulunan Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı yetkililerini tebrik ediyoruz.
Saygılarımla. Mali Müşavir Gökhan ŞAHİN
